Adenoiditi te Fëmijët – Çfarë Duhet të Dini për Bajamen e Tretë
Çfarë është adenoidi (bajamja e tretë)?
Adenoidi është një strukturë limfoide e vendosur në pjesën e pasme të hundës, midis hundës dhe fytit. Ndryshe nga bajamet që shihen në pjesën anësore të fytit, adenoidi nuk është i dukshëm pa ekzaminim të veçantë. Te fëmijët, ai ka një rol të rëndësishëm në mbrojtjen imunitare gjatë viteve të para të jetës – por shpesh mund të bëhet problematik kur zmadhohet ose infektohet.
Çfarë është adenoiditi?
Adenoiditi është inflamacioni ose infeksioni i adenoidit, që shpesh ndodh te fëmijët e moshës 1 deri në 7 vjeç. Mund të jetë akut ose kronik dhe shpesh shoqërohet me infeksione të përsëritura të rrugëve të sipërme të frymëmarrjes.
Shkaqet (Etiologjia)
- Infeksione virale: adenovirus, rinovirus, viruset e gripit
- Infeksione bakteriale: Streptococcus pyogenes, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis
- Mjedise të mbipopulluara, ekspozim ndaj tymit të duhanit, alergjitë dhe imuniteti i dobët rrisin rrezikun për adenoidit.
Simptomat kryesore të adenoiditit
- Hundë e bllokuar kronikisht (fëmija frymë merr vetëm me gojë)
- Gojë e hapur gjatë gjithë kohës, sidomos gjatë gjumit
- Gërhitje natën dhe gjumë i shqetësuar
- Apnea (ndalesa të frymëmarrjes gjatë gjumit)
- Sekrecione nga hundët (qelbi, sekrecione të verdha)
- Frymëmarrje me zë dhe e vështirësuar
- Zë hundor (hiponazalitet)
- Otite të përsëritura (infeksione të veshit)
- Vonesë në të folur apo në zhvillimin e dëgjimit (si pasojë e problemeve me veshin e mesëm)
Si ndikon bajamja e tretë në zhvillimin e fëmijës?
Një adenoid i zmadhuar ose i infektuar në mënyrë të përsëritur mund të ndikojë negativisht në:
- Cilësinë e gjumit (duke shkaktuar lodhje kronike)
- Dëgjimin (për shkak të disfunksionit të tubave të Eustach-it)
- Zhvillimin e gjuhës dhe të të folurit
- Formimin e kafkës (fytyrë adenoide: gojë e hapur, hundë e ngushtë, nofull e sipërme e shtyrë përpara)
- Sjelljen dhe përqendrimin (për shkak të mungesës së gjumit cilësor)
Si diagnostikohet adenoiditi?
- Anamnezë dhe ekzaminim fizik
- Ekzaminim me nazofaringoskopi (pajisje me kamerë për të parë adenoidin)
- Radiografi e nazofaringut (shpesh për të vlerësuar madhësinë)
- Audiometri ose timpanometri për të kontrolluar dëgjimin dhe funksionin e veshit të mesëm
- Konsultim me mjekun ORL (otorinolaringolog)
Trajtimi i adenoiditit
🔹 Në rastet akute:
- Antitermikë (paracetamol/ibuprofen)
- Larje të hundëve me solucion fiziologjik ose sprej me ujë të kripur
- Antibiotikë në rastin e infeksioneve bakteriale (me recetë)
- Kortikosteroidë lokalë në disa raste (për uljen e edemës)
🔹 Në rastet kronike ose në rastin e zmadhojes së qëndrueshme:
- Adenoidektomi – heqja kirurgjikale e adenoidit
- Bëhet në spital, zakonisht në mënyrë ditore (pa qëndrim gjatë natës)
- Rekomandohet kur ka:
- Frymëmarrje të rënduar përmes hundës
- Apnea gjatë gjumit
- Otite të përsëritura
- Vonesë në të folur apo probleme të dëgjimit
Pas operacionit – çfarë të prisni?
- Fëmija mund të ketë dhimbje të lehtë fyti për disa ditë
- Është e rëndësishme të pijë shumë lëngje dhe të konsumojë ushqime të buta
- Shërimi zakonisht ndodh për 5–7 ditë
- Gërhitja dhe frymëmarrja me gojë zakonisht përmirësohen brenda pak javësh
✅ Përfundim
Adenoiditi është një gjendje shumë e zakonshme, por shpesh e anashkaluar. Nëse fëmija juaj gërhit, frymë merr me gojë, ka infeksione të shpeshta të hundës ose veshit – është e rëndësishme të bëhet një vlerësim i adenoidit. Heqja e bajames së tretë mund të përmirësojë ndjeshëm cilësinë e jetës dhe zhvillimin e përgjithshëm të fëmijës.
📌 Këshillë prindërve: Mos prisni që simptomat të kalojnë vetë. Një konsultë e thjeshtë me mjekun ORL mund të parandalojë probleme më të mëdha në të ardhmen.